Bác Hồ nói chuyện với nhân dân xã Nam Liên (nay là xã Kim Liên), huyện Nam Đàn trong dịp Người về thăm quê lần thứ 2, năm 1961. Ảnh tư liệu

   Tư tưởng của Chủ tịch Hồ Chí Minh về công tác Dân vận luôn là cẩm nang quý giá trong thực hiện công tác vận động quần chúng của Đảng, Nhà nước ta trong mọi thời kỳ cách mạng. Chủ tịch Hồ Chí Minh đã nói: “Dễ mười lần không dân cũng chịu. Khó trăm lần dân liệu cũng xong”⁽¹⁾. Điều đó khẳng định sức mạnh, tầm quan trọng của nhân dân - bài học lớn được đúc kết từ chiều sâu của lịch sử dân tộc. Thực hiện lời dạy của Người, trong quá trình lãnh đạo cách mạng, Đảng ta luôn xác định công tác dân vận là nhiệm vụ có ý nghĩa chiến lược đối với sự nghiệp cách mạng của đất nước, là điều kiện quan trọng đảm bảo sự lãnh đạo của Đảng, củng cố tăng cường mối quan hệ máu thịt giữa Đảng, Nhà nước với Nhân dân. Công tác dân vận của Đảng, Nhà nước nói chung, của Nghệ An - quê hương của Chủ tịch Hồ Chí Minh nói riêng thời gian qua đã góp phần tạo dựng sự đồng thuận của xã hội, phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, phát triển kinh tế - xã hội, nâng cao đời sống cho nhân dân, hội nhập ngày càng sâu rộng vào khu vực và thế giới, khẳng định vị thế Việt Nam trên trường quốc tế. Tuy nhiên, trên thực tế công tác dân vận của Đảng, Chính quyền các cấp vẫn còn những hạn chế cần phải khắc phục, và Nghệ An cũng không ngoài ngoại lệ ấy.

      Để tiếp tục phát huy sức mạnh tổng hợp, xây dựng Nghệ An trở thành tỉnh khá như mong muốn của Người trong bức thư cuối cùng Bác gửi Ban Chấp hành Đảng bộ Nghệ An, chúng ta cùng nhau nhìn lại những việc đã làm được, những tồn tại, hạn chế trong công tác vận động quần chúng trên địa bàn tỉnh thời gian qua, từ đó tìm ra phương hướng khắc phục để Đảng bộ Nghệ An tiếp tục lãnh đạo các ban, ngành, đoàn thể, vận động nhân dân thực hiện tốt mọi nhiệm vụ chính trị, xây dựng Nghệ An ngày càng phát triển bền vững. Muốn làm tốt công tác dân vận theo tư tưởng Hồ Chí Minh, trước hết chúng ta cùng nhau khái quát lại Tư tưởng Hồ Chí Minh về dân vận.

     Chủ tịch Hồ Chí Minh dạy chúng ta, muốn làm công tác dân vận thì phải thật sự yêu dân, kính dân, thương dân và hiểu dân, phải biết vận động nhân dân làm tốt những việc có lợi cho cách mạng, cho đất nước, để đem tài dân, sức dân, của dân mà làm lợi cho dân. Bác Hồ cho rằng, Ðảng phải chăm lo xây dựng đội ngũ cán bộ của hệ thống chính trị thấm nhuần lý tưởng chính trị vì dân thì làm công tác dân vận mới thật sự có hiệu quả. Trước hết là chăm lo vun đắp đạo đức của người cán bộ, đảng viên rèn luyện suốt đời phấn đấu vì lợi ích của dân, của nước, vừa là người lãnh đạo, vừa là đầy tớ thật trung thành của dân. Muốn vậy thì Ðảng phải có đường lối cách mạng đúng, các chính sách và cách thức lãnh đạo các tầng lớp xã hội trong nhân dân phù hợp, đội ngũ cán bộ, đảng viên gương mẫu, được lòng dân, đi vào lòng dân, cùng sướng khổ với dân mới khơi dậy và phát huy tính tích cực, sáng tạo của mỗi con người để họ có thể đóng góp nhiều nhất sức người, sức của thực hiện đường lối, chính sách của Ðảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước một cách tự nguyện, có hiệu quả to lớn.

      Một vấn đề quan trọng của công tác dân vận được Bác Hồ chỉ ra khi Ðảng trở thành đảng cầm quyền là: “Tất cả cán bộ chính quyền. Tất cả cán bộ đoàn thể. Tất cả hội viên của các tổ chức nhân dân đều phải phụ trách dân vận”. Ðiều này có ý nghĩa là toàn hệ thống, tổ chức, bộ máy, cán bộ, đảng viên, viên chức của hệ thống chính trị đều phải phụ trách dân vận. Trong tác phẩm Dân vận, Chủ tịch Hồ Chí Minh đặt lên hàng đầu của công tác dân vận là cán bộ chính quyền. Suy ngẫm sâu sắc về vấn đề này, chúng ta lại thấy tính chất nhân dân đậm nét trong tư tưởng Hồ Chí Minh về xây dựng nhà nước của dân, do dân, vì dân. Ngay khi giành được chính quyền trong toàn quốc, thành lập chính phủ nước Việt Nam dân chủ cộng hòa và bắt tay vào kháng chiến, kiến quốc, Bác Hồ thường nói: Chính phủ là công bộc của dân, cán bộ, đảng viên là đầy tớ của dân. Các công việc của chính phủ làm phải nhằm vào một mục đích duy nhất là mưu tự do hạnh phúc cho mọi người. Cho nên chính phủ nhân dân bao giờ cũng phải đặt quyền lợi dân lên trên hết thảy. Việc gì có lợi cho dân thì làm. Việc gì có hại cho dân thì phải tránh⁽²⁾.

      Tư tưởng lớn bao trùm và xuyên suốt của Hồ Chí Minh về dân vận là “bao nhiêu lợi ích đều vì dân... quyền hành và lực lượng đều ở nơi dân”. Ðây thật sự là cẩm nang cho Ðảng và Nhà nước ta trong tiến trình lãnh đạo, tổ chức toàn dân tiến hành sự nghiệp đổi mới và CNH, HÐH đất nước. Nhất là từ Ðại hội Ðảng lần thứ VIII, Ðảng ta đã khẳng định, CNH, HÐH đất nước là sự nghiệp của toàn dân, trong đó phát huy nguồn lực con người, phát huy nội lực là nhân tố quyết định. Chủ tịch Hồ Chí Minh còn nêu bật vai trò nhân dân trong đổi mới và xây dựng đất nước mà trong Di chúc Người đã căn dặn Ðảng ta, trong cuộc chiến đấu khổng lồ chống lại những hư hỏng, nghèo nàn, lạc hậu để xây dựng những cái mới mẻ, tốt tươi thì phải dựa vào nhân dân, giáo dục và tổ chức toàn dân. Làm những việc đó chính là để nhân dân tự giác thực hiện trách nhiệm của mình, có những đóng góp nhiều nhất vào quá trình tiến hành đổi mới và đẩy mạnh CNH, HÐH đất nước.

     Công tác vận động và tổ chức các lực lượng quần chúng nhân dân luôn là vấn đề chiến lược trong mọi thời kỳ cách mạng. Trong giai đoạn hiện nay, công tác dân vận càng có ý nghĩa hơn bao giờ hết đối với cách mạng nước ta. Trung ương, Chính phủ đã ban hành nhiều văn bản chỉ đạo mang tính chiến lược về công tác dân vận, nhằm phát huy vai trò làm chủ, tinh thần, trách nhiệm, sức sáng tạo và mọi nguồn lực của nhân dân, phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc.

     Nghệ An có diện tích tự nhiên lớn nhất cả nước với 16.487km², dân số trên 3 triệu người, cơ cấu thành phần dân cư đa dạng, có nhiều tộc người thiểu số, có 17 huyện, 1 thành phố, 3 thị xã, 480 xã, phường, thị trấn; 5.814 xóm, bản, khối phố. Công tác dân vận ở Nghệ An vì thế càng phải được quan tâm chú trọng. Thực hiện Nghị quyết số 25-NQ/TW, ngày 03/6/2013 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XI về “Tăng cường và đổi mới công tác dân vận trong thời kỳ mới”; Kết luận số 114-KL/TW, ngày 14 tháng 7 năm 2015 của Ban Chấp hành Trung ương về “Nâng cao hiệu quả công tác dân vận của các cơ quan nhà nước các cấp; Chỉ thị 16-CT/TTg ngày 15/6/2016 của Thủ tướng Chính phủ về “Tăng cường và đổi mới công tác dân vận trong cơ quan hành chính nhà nước, chính quyền các cấp trong tình hình mới”,… công tác dân vận đã được các cấp ủy, chính quyền và hệ thống chính trị của tỉnh quan tâm chỉ đạo, triển khai thực hiện và đạt nhiều kết quả cụ thể, quan trọng. Các nghị quyết, chỉ thị của Trung ương về công tác dân vận đã được kịp thời cụ thể hóa, đồng thời tỉnh đã chủ động ban hành các chính sách phù hợp với tình hình thực tế của từng địa phương, được nhân dân đồng tình, ủng hộ cao như: Hỗ trợ người nghèo; hỗ trợ phát triển nông nghiệp, nông thôn; tín dụng cho vùng dân tộc thiểu số…Việc xây dựng các mô hình, điểm sáng về “dận vận chính quyền” gắn với triển khai phong trào “Dân vận khéo” được chú trọng thực hiện. Quy chế dân chủ được đẩy mạnh, đi vào nền nếp. Công tác cải cách hành chính, nâng cao đạo đức công vụ có sự chuyển biến mạnh mẽ gắn với thực hiện Chỉ thị số 17-CT/TU của Ban Thường vụ Tỉnh ủy về tăng cường kỷ luật, kỷ cương hành chính. Công tác tiếp dân và giải quyết đơn thư khiếu nại, tố cáo được giải quyết có hiệu quả, tỷ lệ giải quyết các vụ việc khiếu nại, tố cáo hàng năm đạt trên 95%. Chế độ tiếp xúc, đối thoại trực tiếp giữa người đứng đầu cấp ủy, chính quyền với nhân dân được duy trì. Đặc biệt năm 2018 đã tổ chức thành công chương trình gặp gỡ, đối thoại giữa lãnh đạo tỉnh với người đứng đầu cấp ủy, chính quyền của 480 xã phường, thị trấn trong toàn tỉnh, kịp thời giải quyết, tháo gỡ những vướng mắc, vấn đề bức xúc từ cơ sở. Công tác an sinh xã hội hóa được phát động sâu rộng và mang lại hiệu quả thiết thực.

     Sự nỗ lực phấn đấu của toàn Đảng bộ, chính quyền và nhân dân, trong đó có đóng góp lớn của công tác dân vận của hệ thống chính trị và đội ngũ cán bộ làm công tác dân vận, kinh tế - xã hội của tỉnh trong thời gian gần đây có bước phát triển mạnh, toàn diện. Tốc độ tăng trưởng kinh tế năm 2018 đạt kế hoạch đề ra. Môi trường đầu tư, chỉ số cạnh tranh cấp tỉnh được cải thiện rõ rệt, PCI năm 2018 xếp thứ 19/63 tỉnh thành, tăng 2 bậc so với năm 2017 và vẫn giữ được vị trí dẫn đầu ở khu vực Bắc Trung Bộ. Phong trào xây dựng Nông thôn mới đạt kết quả cao, là một trong những điểm sáng của cả nước. Tính đến tháng 6/2019, toàn tỉnh đã có 218/431 xã, 97 thôn bản và 03 đơn vị cấp huyện đạt chuẩn nông thôn mới gồm thành phố Vinh, thị xã Thái Hòa và huyện Nam Đàn, trong đó huyện Nam Đàn được Trung ương chọn làm huyện điểm trong xây dựng Nông thôn mới và đang xây dựng huyện Nông thôn mới kiểu mẫu. Nhiều dự án lớn, trọng điểm của tỉnh được hoàn thành đi vào hoạt động như VSIP Nghệ An, Nhà máy Xi măng Sông Lam, Cảng nước sâu Nghi Thiết… có tác động thúc đẩy kinh tế, giải quyết việc làm, tăng thu nhập cho hàng ngàn lao động. Văn hóa xã hội có nhiều tiến bộ, đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân được nâng lên. Quốc phòng, an ninh được giữ vững, trật tự an toàn xã hội được đảm bảo và có nhiều mặt chuyển biến tốt. Phong trào thi đua yêu nước gắn với việc phát huy dân chủ của nhân dân đã xuất hiện nhiều mô hình, điển hình “Dân vận khéo”, góp phần quan trọng vào công tác xây dựng đảng, chính quyền; củng cố mối quan hệ gắn bó giữa Đảng, Nhà nước và Nhân dân.

     Bên cạnh những kết quả đạt được, công tác dân vận của tỉnh thời gian qua còn bộc lộ những hạn chế, yếu kém cần sớm được khắc phụ như: Một số nơi, nhiều bức xúc của nhân dân chưa được giải quyết, quyền làm chủ của nhân dân bị vi phạm; chính quyền và cán bộ công chức, viên chức chưa thường xuyên quan tâm đến công tác dân vận, còn biểu hiện quan liêu, đùn đẩy, né tránh trách nhiệm, chậm giải quyết một số yêu cầu chính đáng, bức thiết của nhân dân; tình hình an ninh, chính trị ở một số địa phương còn để xảy ra một số vụ việc phức tạp, nhất là sau sự cố môi trường biển do tập đoàn Formosa gây ra ở Hà Tĩnh. Hoạt động quản lý nhà nước trên một số lĩnh vực hiệu quả chưa cao, đã ảnh hưởng trực tiếp tới uy tín, làm giảm niềm tin của nhân dân với Đảng, chính quyền. Những tồn tại, hạn chế đó của cấp ủy, chính quyền và đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức là cơ hội cho các thế lực phản động thù địch lợi dụng để xúi dục, kích động nhân dân tụ tập đông người gây rối trật tự nơi cộng cộng, chống phá đảng, chính quyền các cấp, ảnh hưởng đến tình hình an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội trên địa bàn tỉnh.

     Sau hơn 30 năm đổi mới, đất nước ta đang đạt được những thành tựu to lớn, có ý nghĩa lịch sử. Trong quá trình đổi mới, trước nhiều vấn đề của thực tiễn khi chuyển sang kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, mối quan hệ Ðảng - Dân, Nhà nước - Nhân dân đang nảy sinh những vấn đề mới, những mâu thuẫn mới giữa yêu cầu phát triển và nâng cao đời sống nhân dân. Công tác dân vận cũng phải giải quyết nhiều vấn đề mới nảy sinh từ cuộc sống thực tế của các tầng lớp nhân dân mà một trong những vấn đề bức xúc, gây mất lòng tin của nhân dân là tệ nạn tham nhũng, quan liêu của bộ máy Ðảng, Nhà nước, sự nhũng nhiễu của một bộ phận không nhỏ cán bộ, công chức trong hệ thống chính trị từ trung ương đến cơ sở. Nhiều việc làm vi phạm quyền dân chủ của nhân dân về kinh tế, chính trị, xã hội thật sự là những vấn đề phản dân vận, làm cho dân chúng bất bình, suy giảm lòng tin với Ðảng, Nhà nước. Đối với Nghệ An,Nghị quyết 26 của Bộ Chính trị đã xác định đường lối phát triển của Nghệ An và được cụ thể hóa trong Nghị quyết Đại hội XVIII của Đảng bộ tỉnh với mục tiêu đến năm 2020, xây dựng Nghệ An trở thành tỉnh khá khu vực phía Bắc, là trung tâm vùng Bắc Trung Bộ. Mục tiêu rất cao, nhiệm vụ rất nặng nề, thời gian không còn dài, trong điều kiện nguồn lực, thời cơ của tỉnh là rất lớn. Các cấp ủy đảng, chính quyền có trách nhiệm phải khơi dậy được và phát huy cao độ nguồn lực tinh thần, truyền thống lịch sử, văn hóa cách mạng của quê hương, phải đoàn kết, đồng thuận trong nhân dân để cùng thực hiện thành công mục tiêu lớn đó. Nhiệm vụ đặt ra yêu cầu công tác dân vận cần phải được tiếp tục chú trọng thực hiện, nâng cao hơn nữa như Chủ tịch Hồ Chí Minh đã dạy “Dân vận kém thì việc gì cũng kém. Dân vận khéo thì việc gì cũng thành công”⁽³⁾. Thời gian tới cần phải tiếp tục quán triệt quan điểm chỉ đạo của Trung ương, nâng cao nhận thức của đội ngũ cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức và các tầng lớp nhân dân về vai trò, tầm quan trọng của công tác dân vận trong thời kỳ mới. Việc ban hành các chính sách phải gắn với nhiệm vụ chính trị của địa phương, đặt lợi ích chính đáng của nhân dân lên trên hết. Chăm lo phát triển kinh tế - xã hội để nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho nhân dân, cho cán bộ, công chức, viên chức. Chú trọng phát triển kinh tế gắn với đảm bảo an sinh xã hội, bảo vệ môi trường, xóa đói giảm nghèo, giải quyết việc làm cho nhân dân. Tổ chức có hiệu quả phong trào thi đua “Dân vận khéo” gắn với phong trào thi đua yêu nước trên từng lĩnh vực. Xây dựng, kiện toàn bộ máy làm công tác dân vận có chất lượng, có kiến thức, kỹ năng tuyên truyền, vận động, tập hợp các tầng lớp nhân dân, quản lý tốt, tham mưu giỏi, thực sự là công bộc của nhân dân. Đẩy mạnh cải cách hành chính, kiên quyết loại bỏ những thủ tục hành chính gây phiền hà cho nhân dân. Coi trọng xây dựng đạo đức công vụ, nâng cao trình độ chuyên môn, năng lực công tác, ý thức phục vụ nhân dân cho cán bộ, công chức, lấy sự hài lòng của người dân để làm thước đo. Tiếp tục thực hiện tốt quy chế dân chủ ở cơ sở, phát huy quyền làm chủ của nhân dân theo phương châm “dân biết, dân bàn, dân kiểm tra”. Thực hiện tốt việc tiếp công dân và giải quyết đơn thư khiếu nại, tố cáo của công dân, tập trung giải quyết dứt điểm các vụ việc phức tạp, hạn chế phát sinh mới. Phối hợp, tạo điều kiện để Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị xã hội tham gia giám sát, phản biện và tham gia xây dựng Đảng, chính quyền. Tăng cường công tác kiểm tra, giám sát việc thực hiện công tác dân vận ở các cấp. Thực hiện tốt, đồng bộ các nhiệm vụ, giải pháp này, tin tưởng công tác dân vận của tỉnh nhà thời gian tới sẽ đạt được nhiều kết quả to lớn hơn nữa. Và hơn thế nữa là tạo thành sức mạnh tổng hợp để xây dựng quê hương Nghệ An ngày càng giàu đẹp, văn minh. Xây dựng Nghệ An trở thành tỉnh khá ở khu vực Bắc Trung Bộ, thỏa lòng mong ước của Bác và nhân dân Nghệ An.

     Hiện thực hóa việc học tập và làm theo tư tưởng, tấm gương đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh nói chung và tư tưởng, phong cách của Bác về dân vận nói riêng là món quà ý nghĩa nhất mà Đảng bộ và nhân dân Nghệ An dâng Người nhân dịp kỷ niệm 50 thực hiện Di chúc và bức thư cuối cùng Bác gửi Đảng bộ Nghệ An./.

Tài liệu tham khảo

(1), (3). Hồ Chí Minh: Toàn tập, Nxb. Chính trị quốc gia, H.2011,t6, tr.234.

(2). Hồ Chí Minh Toàn tập, Nxb. Chính trị quốc gia, H.2011, t4, tr22).