Trong 2 ngày 18 và 19/12, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã tổ chức bế mạc các lớp Tập huấn truyền dạy, thực nghiệm mô hình tìm hiểu, bảo vệ văn hóa phi vật thể dân tộc Thái tại các xã Quỳ Châu và Mường Ham.

Các học viên xã Quỳ Châu báo cáo chương trình tập huấn truyền dạy VHPVT

Tham dự lễ bế mạc tại các xã có bà Quách Thị Cường - Phó Giám đốc Sở, Trưởng ban Tổ chức lớp Tập huấn; bà Võ Thị Hoan - Phó Giám đốc Trung tâm Văn hóa tỉnh cùng các thành viên Ban Tổ chức thuộc các phòng chuyên môn của Sở.

Đại biểu xã Quỳ Châu có các ông/bà: Nguyễn Văn Hà - UV Ban Chấp hành Đảng bộ, Phó Chủ tịch UBND xã, đồng Trưởng BTC lớp; Nguyễn Thị Bình - Trưởng phòng Văn hóa - Xã hội cùng 30 học viên trên địa bàn xã.

Đại biểu xã Mường Ham có các ông/bà: Trần Thị Thúy Nga - Bí thư Đảng ủy; Lô Văn Ninh - Phó Bí thư Thường trực Đảng ủy; Nguyễn Viết Chung - UV Ban Thường vụ, Chủ tịch UBND xã; Trần Mạnh Hùng - UV BTV, Phó Chủ tịch UBND xã, đồng Trưởng BTC lớp tập huấn cùng 30 học viên trên địa bàn xã.

Tại lễ bế mạc, các học viên đã báo cáo kết quả chương trình tham quan trải nghiệm tìm hiểu văn hóa vật thể tại các địa điểm di tích lịch sử, di tích tâm linh, danh lam thắng cảnh có tiềm năng phát triển du lịch; trình diễn các tiết mục dân ca, dân nhạc, dân vũ; các nghi thức tâm linh,…mang đậm bản sắc văn hóa của đồng bào.

Các học viên xã Mường Ham trình diễn trích đoạn “Lễ rước Tạo Nọi”

Phát biểu tại lễ bế mạc các lớp tập huấn, bà Quách Thị Cường - Phó Giám đốc Sở VH,TT&DL, Trưởng ban Tổ chức lớp Tập huấn ghi nhận và biểu dương tinh thần trách nhiệm, sự nghiêm túc, chủ động của các địa phương, đơn vị cùng toàn thể học viên trong quá trình tập huấn. Các lớp tập huấn đã bám sát mục tiêu của Chương trình MTQG phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi năm 2025; kết hợp hài hòa giữa nội dung truyền dạy lý thuyết với hoạt động thực hành, trải nghiệm thực tế, qua đó giúp học viên không chỉ hiểu mà còn trực tiếp tham gia vào quá trình gìn giữ, thực hành và lan tỏa các giá trị văn hóa phi vật thể của dân tộc Thái trong chính cộng đồng mình. Các học viên đã thể hiện tinh thần học tập tích cực, chủ động tiếp thu kiến thức, kỹ năng; nhiều học viên có khả năng thực hành tốt, từng bước trở thành lực lượng nòng cốt trong việc bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa phi vật thể tại địa phương.

Bà Quách Thị Cường - Phó Giám đốc Sở VHTT&DL, Trưởng BTC lớp đánh giá tổng kết xây dựng mô hình tại Quỳ Châu

Phó Giám đốc Sở VHTTDL đánh giá cao nội dung báo cáo tổng kết của các học viên thông qua chương trình tham quan, trải nghiệm tìm hiểu di tích lịch sử, di tích tâm linh và các danh lam thắng cảnh có tiềm năng phát triển du lịch. Hoạt động này đã góp phần giúp học viên nhận diện rõ hơn mối quan hệ mật thiết giữa di sản văn hóa phi vật thể với không gian văn hóa, cảnh quan và đời sống cộng đồng, từ đó mở ra hướng tiếp cận mới trong việc gắn bảo tồn văn hóa với phát triển du lịch bền vững. Đặc biệt, các chương trình trình diễn dân ca, dân nhạc, dân vũ, nghi lễ truyền thống và giới thiệu ẩm thực dân tộc Thái do học viên thực hiện dưới sự hướng dẫn của giảng viên, nghệ nhân đã thể hiện rõ kết quả thực chất của mô hình. Những làn điệu dân ca mượt mà, giai điệu dân nhạc mang đậm sắc thái núi rừng, các điệu dân vũ truyền thống cùng những nghi thức tâm linh đặc trưng không chỉ tái hiện sinh động đời sống văn hóa của đồng bào dân tộc Thái mà còn khẳng định vai trò chủ thể của cộng đồng trong việc bảo vệ và trao truyền di sản.

Theo bà Quách Thị Cường, mô hình không chỉ dừng lại ở việc truyền dạy một số loại hình văn hóa phi vật thể cụ thể, mà quan trọng hơn là đã góp phần nâng cao nhận thức của cộng đồng về giá trị di sản, trách nhiệm bảo vệ di sản và ý thức gìn giữ bản sắc văn hóa dân tộc trong bối cảnh hiện nay. Thông qua mô hình, nhiều học viên đã nhận thức rõ hơn rằng bảo tồn văn hóa phi vật thể không tách rời đời sống, mà cần được nuôi dưỡng, thực hành thường xuyên trong sinh hoạt cộng đồng và gắn với phát triển kinh tế - xã hội của địa phương.

Lãnh đạo Sở VHTT&DL, lãnh đạo xã Quỳ Châu cùng đoàn công tác chụp ảnh lưu niệm tại Điểm du lịch sinh thái Thác Tạt Ngoi

Phó Giám đốc Sở cũng nhấn mạnh kết quả đạt được từ mô hình tại các xã Quỳ Châu và Mường Ham cho thấy đây là hướng đi phù hợp, có tính khả thi và có thể nhân rộng trong thời gian tới. Mô hình đã bước đầu hình thành đội ngũ hạt nhân văn hóa tại cơ sở, tạo tiền đề để các địa phương tiếp tục tổ chức hoạt động truyền dạy, thực hành, phục dựng các giá trị văn hóa phi vật thể dân tộc Thái một cách bài bản, có kế hoạch và bền vững hơn.

Phó Giám đốc Sở đề nghị trong thời gian tới, các địa phương tiếp tục quan tâm duy trì và phát huy hiệu quả mô hình; tăng cường lồng ghép nội dung bảo vệ văn hóa phi vật thể với các chương trình phát triển du lịch cộng đồng, xây dựng nông thôn mới và các phong trào văn hóa tại cơ sở. Đồng thời, tiếp tục phát huy vai trò của nghệ nhân, người có uy tín trong cộng đồng, khuyến khích thế hệ trẻ tham gia học tập, thực hành và sáng tạo trên nền tảng các giá trị văn hóa truyền thống.

Phó Giám đốc Sở khẳng định mô hình tìm hiểu, bảo vệ văn hóa phi vật thể dân tộc Thái tại xã Quỳ Châu và xã Mường Ham là mô hình có ý nghĩa thiết thực, phù hợp với điều kiện thực tiễn địa phương, đáp ứng yêu cầu bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa trong giai đoạn hiện nay. Thành công của mô hình là cơ sở quan trọng để Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tiếp tục nghiên cứu, đề xuất triển khai các mô hình tương tự trong thời gian tới, góp phần thực hiện hiệu quả Chương trình MTQG phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi.

Ông Trần Mạnh Hùng - Phó Chủ tịch UBND xã Mường Ham phát biểu tại buổi lễ

Trên cơ sở kết quả đạt được từ mô hình, lãnh đạo các xã đã cam kết tiếp tục quan tâm duy trì, phát huy hiệu quả các nội dung đã được tập huấn; từng bước đưa hoạt động thực hành văn hóa phi vật thể dân tộc Thái gắn với sinh hoạt cộng đồng, phát triển du lịch và xây dựng đời sống văn hóa ở cơ sở.

Một số hình ảnh trình diễn di sản văn hóa phi vật thể tại xã Quỳ Châu:

Trích đoạn trò chơi dân gian “Tả Náng Niềng”

Các chàng trai, cô gái bản vui hội Mùa xuân xến bản xến mường

Trình diễn Nghi lễ Xăng khan

Một số hình ảnh trình diễn văn hóa phi vật thể tại xã Mường Ham:

Tiết mục hát múa “Huyền thoại Khủn Tinh”

Hát Xuối, Lăm Thái “Mừng nhà mới”

Tiết mục Hát Ru con - dân ca Thái