Toàn cảnh Hội thảo.

Kỷ niệm 770 năm, năm sinh Sát hải Đại vương Hoàng Tá Thốn (1254-2024), ngày 13/7, tại thành phố Vinh, Sở Văn hóa và Thể thao tỉnh Nghệ An phối hợp với Viện Sử học cùng Hội đồng dòng họ Hoàng - Huỳnh Nghệ An tổ chức Hội thảo khoa học Sát hải Đại vương Hoàng Tá Thốn (1254-1338).

Chủ trì Hội thảo gồm các đồng chí: Ts. Bùi Đình Long - Phó Chủ tịch UBND tỉnh; Th.s Trần Thị Mỹ Hạnh - UVBCH Đảng bộ tỉnh, Giám đốc Sở Văn hóa và Thể thao; Ts. Lê Quang Chắn, Phó Viện trưởng Viện Sử học; PGS.TS Nguyễn Đức Nhuệ - Chủ tịch HĐKH Viện Sử học; Hoàng Viết Đường- Chủ tịch Hội đồng gia tộc họ Hoàng/ Huỳnh tỉnh Nghệ An.

Các đồng chí Chủ trì Hội thảo

Cùng tham dự có đại diện của Bộ Tư lệnh Hải quân; Đại diện Sở Văn hóa và Thể thao tỉnh Nghệ An;  các nhà nghiên cứu, nhà khoa học, con cháu dòng họ Hoàng/ Huỳnh cả nước, …

Theo sách: Đại Việt sử ký toàn thư hay Khâm định Việt Sử thông giám cương mục, văn bia “Nam miếu tôn thần sự tích” do Tổng tài Quốc sử quán Cao Xuân Dục soạn, thần tích, thần sắc,… cho biết: Sát Hải Đại Vương tên thật là Hoàng Tá Thốn, hiệu là Tô Đại Liêu, sinh ngày 15 tháng 4 năm Giáp Dần (1254) tại xã Vạn Phần (nay là xã Diễn Vạn, huyện Diễn Châu, tỉnh Nghệ An). Mẹ ngài là người họ Trương ở thôn Lý Trai (nay thuộc xã Diễn Kỷ, huyện Diễn Châu). Ông có sức khỏe hơn người, lại có tài bơi lội, đi lại dưới nước như trên đất bằng. Khi nước nhà bị quân Nguyên Mông xâm lược, ông gia nhập quân ngũ và được sung vào đội thủy quân. Trong cuộc kháng chiến chống quân Nguyên Mông xâm lược lần thứ 3, Hoàng Tá Thốn thống lĩnh thủy binh phục kích, sử dụng chiến thuật lặn dưới nước đục thuyền, dìm chết vô số quân địch, góp phần đại phá giặc trên sông Bạch Đằng. Sau chiến thắng, vua Trần Nhân Tông đã phong ông là “Sát Hải Chàng Lại  Đại Tướng quân” và giao thống lĩnh các đạo thủy binh coi giữ 12 cửa biển. Ông tổ chức các đồn trại, thường xuyên tuần tra ven biển, đánh tan quân Chiêm Thành sang quấy rối, đánh chiếm Đại Việt, giữ yên vùng biển đảo, được nhân dân quý trọng.

Ngày 15/3/1339, trong một lần đi tuần thú xứ Thanh Hóa, Hoàng Tá Thốn qua đời, Thi hài được triều đình cho thuyền Rồng đưa về chôn cất tại quê nhà là  làng Vạn Phần, nay là xóm Xuân Bắc, xã Diễn Vạn, huyện Diễn Châu, tỉnh Nghệ An. Triều đình cho lập đền thờ ông tại đây và phong “Sát Hải Đại vương Quản quân Mãnh lang Thiên bồng Nguyên soái Đại Tướng quân, sắc phong thượng thượng đẳng tôn thần” và sau đó được nhiều nơi lập đền thờ phụng, cầu đảo linh ứng.

Các nhà nghiên cứu trình bày tham luận tại Hội thảo.

Ban tổ chức Hội thảo nhận được 29 bài tham luận của các nhà khoa học, nhà nghiên cứu ở Trung ương và địa phương, tập trung vào 3 chủ đề: Quê hương và thân thế; sự nghiệp của Sát hải Đại vương Hoàng Tá Thốn và Sát Sát hải Đại vương trong tâm thức nhân dân và việc bảo tồn, phát huy các giá trị văn hóa. Tại hội  thảo đã được nghe nhiều bài nghiên cứu chuyên sâu, chất lượng đã góp phần làm sáng tỏ hơn về thân thế, sự nghiệp cũng như đánh giá vai trò đóng góp của Sát Hải Đại vương Hoàng Tá Thốn với lịch sử dân tộc cuối thế kỷ XIII đầu thế kỷ XIV, từ đó nêu lên định hướng, giải pháp bảo tồn, phát huy giá trị các di tích, góp phần giáo dục truyền thống chống giặc ngoại xâm, bảo vệ biển đảo đất nước trong tình hình mới.

TS. Bùi Đình Long - Phó Chủ tịch UBND tỉnh Nghệ An phát biểu kết luận Hội thảo.

Phát biểu kết luận Hội thảo, đồng chí Bùi Đình Long - Phó Chủ  tịch UBND tỉnh Nghệ An đã đánh giá cao chất lượng của Hội thảo, đồng thời đề nghị Viện Sử học, viện Nghiên cứu Hán Nôm, dòng họ Hoàng tạo điều kiện hỗ trợ và đề nghị Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch quan tâm xếp hạng di tích đền thờ Hoàng Tá Thốn, xã Diễn Vạn, huyện Diễn Châu là di tích lịch sử quốc gia. Bên cạnh đó, Sở Văn hóa và Thể thao, UBND huyện Diễn Châu, Hội đồng gia tộc họ Hoàng/ Huỳnh tiếp tục tham mưu để tu bổ tôn tạo di tích và phát huy giá trị di tích Hoàng Tá Thốn, đề xuất đặt các tuyến đường hoặc công trình văn hóa, giáo dục trên địa bàn, đặc biệt là các địa phương gắn với biển, đảo.