Khu vực thị xã Cửa Lò xưa thuộc tổng Thượng Xá và một phần của tổng Đặng Xá (Nghi Lộc cũ); từ tháng 2 - 1946 nằm trong các xã Long Châu, Hiểu Hạp, Thuận Hợp, Ngư Phong; tháng 4 - 1947 nằm trong 2 xã Hợp Châu, Ngư Hải. Tháng 4 - 1954, xã Hợp Châu được chia thành...

Trong khảo cổ học, bình thường các di tích có diện tích rộng, tầng văn hóa dày có nhiều lớp, hiện vật phong phú là những di tích quan trọng, nhưng cá biệt cũng có trường hợp một di tích khảo cổ có diện tích không lớn, tầng văn hóa không dày, hiện vật phát hiện không thật phong phú,...

1. Đặt vấn đề: Trong dòng chảy dựng nước và giữ nước của dân tộc, mỗi ngọn núi dòng sông từ vùng biển Cửa Lò đến vùng núi Bồ Đằng, Trà Lân, làng Vạc, Thẩm ồm,v.v… đều mang đậm dấu ấn văn hoá- văn minh của các thế hệ cư dân người Nghệ. Các dân tộc Việt, Thái, Thổ, Mường, Hơ...