Người xứ Nghệ

Nhớ thầy Nguyễn Tài Cẩn

 

Đến bây giờ tôi vẫn còn lưu email đầu tiên thầy gửi trả lời lời mời, đúng hơn là lời đề nghị xin được thầy quan tâm cộng tác và giúp đỡ  tạp chí Văn hóa Nghệ An. Thầy nói: Sẽ cộng tác với VHNA, vì đã mấy chục năm nay, viết bài cho nhiều tạp chí, nhiều báo, ở trong nước cũng như ở ngoài nước mà chưa bao giờ viết cho tạp chí của quê hương. Rồi thầy hứa, kể từ nay, nếu viết được bài gì thầy cũng cho VHNA đăng trước đã.

Và thầy đã làm như thế trong nhiều năm qua, kể cả bài viết “Một số vấn-đề trong các văn-bản in Nôm” cho Hội thảo về chữ Nôm ở trường Đại học Temple (Mỹ). Bài cuối cùng thầy cho chúng tôi in, và có lẽ cũng là bài cuối cùng trong sự nghiệp nghiên cứu khoa học của thầy là bài Chữ Nôm đã hiện diện vào thời kỳ Quốc đô dời ra Thăng Long. Tôi biết, cho chúng tôi in rồi thầy mới để cho Diễn đàn đăng bài này. Tôi nghĩ, qua từng bài viết, thầy đã thực sự nghĩ nhiều, quan tâm nhiều đến quê nhà và văn hóa quê nhà. Trước lúc ngã bệnh không lâu, năm ngoái, thầy còn gửi về cho chúng tôi bài viết ngắn góp ý về các câu đối ở Khu di tích Kim Liên mà thầy được đọc trên một bài viết của một cán bộ quản lý di sản của ngành văn hóa Nghệ An. Thầy lo, nếu cứ để sai như vậy thì mọi người sẽ hiểu sai về tiền nhân, về quê hương xứ Nghệ của mình.

 Còn nhớ, dịp đầu năm kia (2009), khi về thăm quê, thầy đã vào Tạp chí Văn hóa Nghệ An thăm anh chị em chúng tôi và thể theo đề nghị của chúng tôi, thầy đã có một buổi nói chuyện gần 3 giờ đồng hồ liên tục. Tôi, thay mặt anh chị em trong cơ quan và bạn bè đã đề đạt nhiều vấn đề nhờ thầy giải thích, chỉ bảo. Thầy đã trả lời gọn gàng, khúc chiết tất cả, từ những vấn đề có ý nghĩa học thuật, thông tin khoa học đến cả những câu hỏi có tính riêng tư. Đến bây giờ chúng tôi vẫn còn lưu được băng ghi hình buổi nói chuyện hôm đó. Thỉnh thoảng tôi xem lại băng này và mỗi lần lại sáng ra một vấn đề mới, ý mới mách bảo cho tạp chí Văn hóa Nghệ An phải làm. Cách đây 3 năm, khi chuẩn bị làm số Tết, thầy còn viết thư về gợi ý, thực chất là bày cho tôi cách làm báo Tết thế nào cho hấp dẫn, thu hút được nhiều người tham gia viết và đọc. Tôi không học ngành ngôn ngữ, cũng phải là người làm nghiên cứu khoa học, càng không phải là ngôn ngữ học, chỉ làm báo nghiệp dư do duyên nghiệp đưa đẩy nhưng những chỉ bảo của thầy thật đáng ngàn vàng và nhớ mãi.

Bây giờ thầy đã đi xa, xa thật rồi, xa mãi...làm cho nỗi băn khoăn ân hận với thầy lại càng lớn, day dứt  hơn trong tôi. Hôm thầy về Vinh, tôi bố trí thầy nghỉ ở khách sạn. Sau khi ghi hình phỏng vấn xong, tôi định nghỉ lại với thầy vì lo thầy tuổi cao, nhỡ đêm hôm có việc gì. Thế nhưng thầy lại bảo, tối nay mình thức viết bài cho Văn hóa Nghệ An, Thắng cứ về đi kẻo các con chờ. Mãi hôm sau, vô tình tôi mới biết ở Sài Gòn, Hoàng Dũng và các anh là học trò thường ở lại với thầy. Tôi ân hận và nghĩ là may mà thầy khỏe mạnh.

Rồi nữa, gần một năm nay, biết thầy bị đau mà không thăm được. Dạo đầu còn viết emai nhưng sau rồi thầy cũng không đọc được nên coi như không được liên lạc gì với thầy. Trước đó dăm ngày nửa tháng còn có thư đi, thư về, từ ngày thầy ốm nặng, coi như cứ xa dần… Thật là có lỗi qúa. Mong thầy ở trời cao lượng thứ.
 
Thưa thầy, hôm thầy về thăm cơ quan em và nói chuyện, em có thông báo và mời một số vị  đặng trước là để chào hỏi nhau, sau là để cùng nói chuyện quê, chuyện khoa học...nhưng ai cũng …bận việc cả. Thầy bảo: Không sao, phải thông cảm với các anh ấy, họ phải lo trăm công ngàn việc... Hôm ở TP Hồ Chí Minh, Chủ tịch  Nguyễn Minh Triết có nói là sẽ đến thăm tôi ở nhà riêng tại Hà Nội, tôi đã cảm ơn và nói Chủ tịch không phải bận lòng vì còn phải bận bịu lo việc nước. Em nghĩ là thầy biết và thông cảm, bỏ qua tất cả.
 
Nhắc chuyện cũ mà thêm tiếc vì rằng nếu bây giờ tất cả chúng ta nếu có rỗi, có muốn thì cũng cũng không còn thầy để mà thăm nữa. Và tôi chắc chắn rằng với cơ sự này thì không biết đến bao giờ giới khoa học xã hội nói chung, giới ngôn ngữ học Việt Nam nói riêng mới có một nhà giáo, nhà khoa học như thầy để mà học hỏi,  kính trọng và ngưỡng mộ.
 
Trong nỗi buồn này tôi lại giật mình nghĩ, xứ Nghệ ta, Nghệ An và Hà Tĩnh, mấy chục năm nay vẫn thường tự hào là có lắm người tài,  hầu như lĩnh vực nào cũng có giáo sư đầu ngành. Rõ nhất là ở các ngành khoa học xã hội. Thế nhưng, Người Tài xứ ta mấy năm nay ĐI nhiều quá. Chỉ tính riêng khoa học xã hội, lần lượt những tên tuổi lớn như Cao Xuân Hạo, Hoàng NGọc Hiến và bây giờ là Nguyễn Tài Cẩn đã ra đi.
 
Trên trời cao mong thầy phù hộ độ trì cho quê nhà sẽ có những hậu bối đủ sức, đủ tài, đủ tâm để tiếp bước được con đường khoa học gian nan của các thầy.
 
Cầu mong thầy VỀ CÕI thanh thoát, mọi gánh nợ trần gian, ai cũng nghĩ là thầy đã trả với số dư quá nhiều, và thầy đã cho quá nhiều...
 

 

tin tức liên quan

Thống kê truy cập

114528612

Hôm nay

2268

Hôm qua

2291

Tuần này

2885

Tháng này

215308

Tháng qua

0

Tất cả

114528612